~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
.........Οι ’Ελληνες…δέχονται όλους τους αδικημένους ξένους και όλους τους εξωρισμένους από την πατρίδα των δι’ αιτίαν της Ελευθερίας».
..............Ρήσεις του Ρήγα Βελεστινλή
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
* ειδήσεις & κείμενα για την ελληνική κοινωνία * χρηστικές πληροφορίες και ενημέρωση για έναν ελεύθερο και σκεπτόμενο πολίτη *

Τετάρτη 17 Οκτωβρίου 2018

Κατάληψη στα γραφεία της Airbnb στο Δουβλίνο για το δικαίωμα στη στέγη!

  Διεθνή, Καθημερινά  
16/10/2018 // Ρεπορτάζ από το «Ξ» *



Στις 13 Οκτώβρη, ακτιβιστές του ιρλανδικού κινήματος «Take Back the City» (Να πάρουμε πίσω την πόλη) έκαναν κατάληψη στα κεντρικά γραφεία της Airbnb στο Δουβλίνο! Η κινητοποίηση έγινε κατά τη διάρκεια φεστιβάλ αρχιτεκτονικής, το οποίο φιλοξενούταν στα γραφεία της εταιρείας.


Το κίνημα για το δικαίωμα στη στέγη προχώρησε σε αυτή την ενέργεια μετά τις καταλήψεις άδειων σπιτιών, σαν ένδειξη διαμαρτυρίας για την εκτόξευση των τιμών στην αγορά κατοικίας, καταλήψεις που αντιμετωπίζονται από την αστυνομία με καταστολή, συλλήψεις και τραυματισμούς.

Με πρωτότυπα συνθήματα και πανό, οι ακτιβιστές του «Take Back the City» κατέλαβαν συμβολικά τα γραφεία της εταιρείας που θεωρείται ότι φέρει μερίδιο ευθύνης για τη στεγαστική κρίση της χώρας. Ανάμεσα σε άλλα, η ανακοίνωση των ακτιβιστών ανέφερε:
«Οι ομάδες υποστήριξης ενοικιαστών, συχνά ακούνε από ανθρώπους που εκδιώχτηκαν από τα σπίτια τους για λόγους “ανακαινίσεων” ότι σύντομα ανακαλύπτουν πως τελικά τα σπίτια νοικιάζονται στην Airbnb ή σε άλλες αντίστοιχες πλατφόρμες».
~~~~~~~~~~
Στην Ιρλανδία, όπως και σε άλλες περιοχές του κόσμου, όλο και περισσότερο πληθαίνουν τα σπίτια τα οποία δεν προορίζονται για μόνιμες, σταθερές κατοικίες, αλλά για περιστασιακή, τουριστική αξιοποίηση. Η δραστηριότητα της Airbnb ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για αυτή την κατάσταση, αφού τα κέρδη της βασίζονται στο να παρέχει φτηνή στέγη σε τουρίστες, πατώντας πάνω στις οικονομικές δυσκολίες ανθρώπων που της παραχωρούν τα σπίτια τους για ενοικίαση, αλλά και στην αδυναμία πλατιών στρωμάτων του παγκόσμιου πληθυσμού να ανταποκριθούν στα έξοδα διακοπών που περιλαμβάνουν ξενοδοχείο.
Μέσα από αυτή τη διαδικασία, η Airbnb και οι αντίστοιχες εταιρείες βγάζουν μεγάλα κέρδη, την ώρα που τα φτωχά στρώματα των πόλεων αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια και τις γειτονιές τους λόγω τουριστικής αξιοποίησης. Ταυτόχρονα, οι τιμές αυξάνονται σε όλες τις περιοχές, τόσο για την ενοικίαση, όσο και για την αγορά στέγης. Έτσι, όλο και μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπων καταλήγει στο δρόμο, ή στη φιλοξενία συγγενικών και φιλικών προσώπων. Αυτή είναι η κατάσταση στο Δουβλίνο και σε ολόκληρη την Ιρλανδία, όπου η στεγαστική κρίση χτυπάει «κόκκινο».
Παράλληλα όμως, ενισχύεται και το κίνημα που διεκδικεί προσβάσιμη, ποιοτική στέγη για όλους, ένα κίνημα που διεκδικεί κρατικό έλεγχο στα ενοίκια, δημιουργία φτηνών, δημόσιων κατοικιών, ενώ παράλληλα διοργανώνει πρωτότυπες κινητοποιήσεις, όπως οι καταλήψεις στέγης και η πρόσφατη μαχητική κατάληψη στα γραφεία της Airbnb!

*από το: http://net.xekinima.org/katalipsi-sta-grafeia-tis-airbnb-sto-douvlin/

διαβάστε ακόμα:

Ιρλανδία: μαζικές κινητοποιήσεις για το δικαίωμα στη στέγη


Το «θαύμα» της Ιρλανδίας με τους 10.000 αστέγους

Παρασκευή 6 Οκτωβρίου 2017

Για την παγκόσμια ημέρα του εκπαιδευτικού «ΟΙ ΑΦΑΝΕΙΣ» (χρονογράφημα του Π . ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ


 Βαγγέλης Μητράκος 


Για την παγκόσμια ημέρα του εκπαιδευτικού  «ΟΙ ΑΦΑΝΕΙΣ» 

(χρονογράφημα του Π . ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ , εφ. "ΤΟ ΒΗΜΑ" , Δεκέμβριος 1962


Οι εφημερίδες έχουν ιστορήσει το τέλος του Δασκάλου. Βροχή στο χωριό. Στάζουν τα κεραμίδια του σχολείου. Νερά στα κεφάλια των παιδιών. Ποιος θα τα προστατεύσει; Ο Δάσκαλος ανεβαίνει στη στέγη. Οκτώ μέτρα το ύψος. Στραβοπατά και βρίσκεται στο κενό. Λακωνικά έδωσε τη συνέχεια η ειδησεογραφία: 
«Εξέπνευσε μετ’ ολίγον εν μέσω των παιδιών του χωρίου Σίταινα Κυνουρίας, τα οποία εδίδασκεν».
Βασίλειος Μπουρνάκης τ’ όνομά του, ετών 32, έγγαμος και πατέρας δύο παιδιών. Χρειάστηκε ο θάνατος για να τον προσέξουμε . Πολλές φορές που ο θάνατος φέρνει στην επιφάνεια τους αφανείς. Χωρίς το δραματικό του τέλος, στην αφάνεια θα ’μενε ο Μπουρνάκης.
Πόσοι όμως Μπουρνάκηδες στην Παιδεία … Δεν πέφτουν όλοι από τα κεραμίδια. Πολλοί όμως οι άγνωστοι στρατιώτες της Παιδείας, που με διάθεση ηρωική διασχίζουν την οδό του μόχθου. Το δρομολόγιο του δασκάλου της υπαίθρου μας δίνει ένας από τους πολεμιστές των πρόσω. Δάσκαλος του συνοικισμού Υψηλού-Ηλείας . Ιωάννης Καρολόγος τ’ όνομά του. Ένας Δάσκαλος για έξη τάξεις του Δημοτικού. Από τα χαριτωμένα κι έξυπνα κι αυτό παιδαγωγικά μας συστήματα.
Δουλειά από το πρωί ως τα μεσάνυχτα. Γιατί , δεν είναι μόνο το μάθημα, είναι και τα εξωσχολικά: Καθοδηγητής, εμπνευστής, στυλοβάτης , πρωτοπόρος ο Δάσκαλος. Ακόμα και χορηγός. Τι θέλετε να κάνει; Σπασμένο το τζάμι και το ταμείο κενό. Ν’ αφήσει ελεύθερη την είσοδο στους ανέμους και το χιόνι; 
«… ο Δάσκαλος με το φτωχό του βαλάντιο θα περάσει το τζάμι, θ’ αγοράσει τα βιβλία και τα τετράδια για τα φτωχά παιδιά …»
Τι να πρωτοθυμηθεί; Του χρειάζονται πολλές σελίδες για ν’ απαριθμήσει τις ανάγκες του σχολείου, που αντιμετωπίζει ο Δάσκαλος. 
«… δεν τα κλαίμε . Χαλάλι. Όταν βλέπω τη χαρούμενη έκφραση των παιδιών , όταν βλέπω τα μάτια τους να λάμπουν από ανακούφιση , δοκιμάζω τη μεγαλύτερη ευτυχία».
Θέλετε τώρα ν΄ ακούσετε και τις έξω από το σχολείο απασχολήσεις του; Μετράτε. Με την ιδιότητα του προέδρου της Κοινοτικής αναπτύξεως του χωριού εργάζεται για την επίλυση των τοπικών προβλημάτων, για τους τοπικούς δρόμους , για τη διοχέτευση των νερών , για την τοποθέτηση τηλεφώνου. Γραμματέας της επιτροπής απορίας . Επικεφαλής των κατοίκων τους παροτρύνει σε προσωπική εργασία. Πρώτος στην κίνηση για ανέγερση ηρώου. Από δω δάσκαλε, από κει δάσκαλε. Βγάζε λόγους δάσκαλε , κάνε εράνους δάσκαλε, συμβίβασε τους χωρικούς που αρπάχτηκαν, μοίρασε τα δέματα που προορίζονται για τους απόρους.
Ύστερα δε από μια τέτοια κοπιώδη μέρα,
«το βράδυ μελέτη και προπαρασκευή για το μάθημα της επομένης, αλληλογραφία με τις προϊστάμενες αρχές, διόρθωση των τετραδίων των παιδιών».
Δεν παραπονιέται για την κούραση ο Δάσκαλος του χωριού . 
«Σβήνεται το παράπονο κάθε φορά που μπαίνω στην τάξη και βλέπω από την Α΄ έως τη ΣΤ΄ τόσα ζευγάρια μάτια να με κυττούν ζητώντας το «μάννα» για να ικανοποιήσουν την ψυχική και πνευματική ανησυχία».
Χωρίς παράπονα , δεν έχει άλλο αίτημα παρά να τον προσέχουν οι υπηρεσίες όταν προσφεύγει σ’ αυτές και ζητεί συμπαράσταση για τις ανάγκες του σχολείου.
Γνώριμο το θέμα στη στήλη . Και παθητικό . Κουράζει τον αναγνώστη η επανάληψη . Αλλά και υποχρέωση να προβάλλουμε με κάθε αφορμή αυτούς, που όσο κι αν είναι απωθημένοι στο περιθώριο της ζωής, δεν παύουν να κρατούν στα χέρια τη ζωή την ίδια.
Π . ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ , 
Εφημερίς "ΤΟ ΒΗΜΑ" , Δεκέμβριος 1962

~~~~~~~~~~~~

ΥΓ :  Στις 5 Δεκεμβρίου 1962, ο Δάσκαλος του 1/θεσίου Δημοτικού Σχολείου Σίταινας , Κυνουρίας Αρκαδίας , Βασίλης Μπουρνάκης, ανέβηκε (μέσα στη βροχή ) στη στέγη του σχολείου του , μετά το σχόλασμα, για να διορθώσει τα κεραμίδια που έσταζαν , αφού οι προϊστάμενες αρχές είχαν αδιαφορήσει στα έγγραφα αιτήματά του . Επισκευάζοντας τη στέγη γλίστρησε ο Δάσκαλος , έπεσε στο έδαφος και σκοτώθηκε . Με αφορμή αυτό το τραγικό , αλλά και μεγαλειώδες ως προς το μήνυμά του , περιστατικό , ο κορυφαίος δημοσιογράφος , συγγραφέας και χρονογράφος Παύλος Παλαιολόγος (1895-1984) έγραψε , λίγες μέρες μετά , στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» , το παραπάνω χρονογράφημα που αποτελεί έναν διαχρονικό ύμνο στον «Άγνωστο Δάσκαλο», αυτόν που κράτησε όρθια την εκπαίδευση της υπαίθρου στα «πέτρινα χρόνια», προσφέροντας, συνάμα , πολύτιμο έργο στις ξεχασμένες τοπικές κοινωνίες των χωριών όπου εργάστηκε .
 ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΗΤΡΑΚΟΣ

Τρίτη 20 Δεκεμβρίου 2016

Εννέα στους δέκα ανέργους χωρίς επίδομα ανεργίας. Οι αριθμοί απαντούν στους «σωτήρες», στους «προστάτες» από την καταστροφή! Σε 350.000 οικογένειες δεν υπάρχει εργαζόμενο μέλος



(Το ποίημα του Μπέρλτολτ Μπρεχτ, με τίτλο «Αυτή η ανεργία», 
αφιερωμένο στους «σωτήρες» και στους «προστάτες» από την καταστροφή).

Εννέα (9) στους δέκα (10) ανέργους χωρίς επίδομα ανεργίας. Οι αριθμοί απαντούν στους «σωτήρες», στους «προστάτες» από την καταστροφή! Σε 350.000 οικογένειες δεν υπάρχει εργαζόμενο μέλος και την τελευταία εξαετία η ανεργία έχει οδηγήσει στο εξωτερικό περίπου 300.000 νέους υψηλής εξειδίκευσης. Τα στοιχεία είναι της ΕΛΣΤΑΤ και του ΙΝΕ – ΓΣΕΕ.
Τα στοιχεία δεν είναι συγκλονιστικά! Είναι τα στοιχεία που αποτυπώνουν την καθημερινότητα μας. Δεν μας συγκλονίζουν, γιατί είναι η ζωή μας, η ζωή χιλιάδων και χιλιάδων οικογενειών στη χώρα. Είναι τα στοιχεία της καταστροφής που έφεραν και φέρνουν οι «ρεαλιστές», που δεν βρίσκουν κανέναν άλλο δρόμο εκτός από τη διάλυση των μνημονίων και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
7 στους 10 ανέργους 
είναι μακροχρόνια άνεργοι

> Όταν μακροχρόνια άνεργοι (θεωρούνται εκείνοι που αναζητούν εργασία από 12 μήνες και πάνω, ανεξάρτητα αν έχουν εργαστεί το παρελθόν) είναι 7 στους 10 ανέργους (73,8% των ανέργων), δηλαδή 820.000 άνθρωποι, και 9 στους 10 ανέργους δεν παίρνουν καμία απολύτως στήριξη από τον ΟΑΕΔ, ούτε επίδομα ανεργίας ούτε επιδότηση απασχόλησης (το πρόσθετο επίδομα των 200 ευρώ το μήνα το παίρνει μόνο το 1,5% του συνόλου των εγγεγραμμένων μακροχρόνια ανέργων), τότε μιλάμε για μια χώρα που κάποιοι τη διέλυσαν. Κι αυτοί οι κάποιοι είναι «γνωστοί», είναι εδώ και κυβερνούν και θέλουν να κυβερνήσουν με τον ίδιο τρόπο, τον τρόπο της συνέχισης της διάλυσης.
Μόνο τετραετία των δύο μνημονίων (2010-2014) καταγράφηκε αύξηση κατά 45% στον αριθμό των εγγεγραμμένων ανέργων και μείωση κατά 47% στον αριθμό των δικαιούχων του επιδόματος ανεργίας, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, που δημοσιεύει η εφημερίδα «Τα Νέα».
230.774 παιδιά σε νοικοκυριά 
χωρίς κανέναν εργαζόμενο

> Ας συνδυαστούν αυτά τα στοιχεία με εκείνα που αποτυπώνουν πως 230.774 παιδιά ζουν σε νοικοκυριά χωρίς κανέναν εργαζόμενο και ουσιαστικά χωρίς κανένα εισόδημα. Δεν είναι παλιά τα στοιχεία. Περιλαμβάνονται στην έκθεση του Σεπτεμβρίου 2016 της ΕΛΣΤΑΤ για τις Συνθήκες Διαβίωσης στην Ελλάδα και τα δημοσίευσε η Ημερησία, τον Οκτώβριο.
Οι αριθμοί έδειξαν πως φαγητό και θέρμανση, στερείται το 39,9% του πληθυσμού στη χώρα. Το ποσοστό φτάνει στο 44,5% του πληθυσμού μέχρι 17 ετών. Επίσης, σχεδόν ένα στα έξι νοικοκυριά μένουν σε ακατάλληλα σπίτια (με διαρροές στη στέγη, υγρασία σε τοίχους, πατώματα, κ.ά) Συνολικά, περισσότεροι από 4.512.000 άνθρωποι στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας.
...
«…τη μέρα όπου θα μπείτε εσείς σε ανεργία!»

Το ποίημα του Μπέρλτολτ Μπρεχτ, με τίτλο «Αυτή η ανεργία», αφιερωμένο στους «σωτήρες» και στους «προστάτες» από την καταστροφή.
«Κύριοι συνάδελφοι, η ανεργία
πρόβλημα πολύ ακανθώδες.
Εφ’ ω και είναι ευκαιρία
το Συμβούλιόν μας το εργώδες
να της αφιερώσει μίαν… συζήτησιν.
Διότι είναι καθαρά θεομηνία
διά το έθνος η ανεργία.

Αίνιγμα αποτελεί διά πάντα τίμιον
πολίτην και υγιώς σκεπτόμενον
της ανεργίας το φαινόμενον.
Και επιπλέον, εξόχως επιζήμιον.
Κύριοι, οι καιροί ου μενετοί!
Θα απετέλει δε αδυναμίαν μας θανάσιμον,
εάν ημείς, του έθνους οι εκλεκτοί,
δεν εύρωμεν μίαν δικαιολογίαν βάσιμον,

και την εμπιστοσύνην ούτω χάσωμεν
του λαού, ήτις μας είναι λίγο χρήσιμος.
Πρέπει, λοιπόν, δεόντως να αντιδράσωμεν.
Διότι θα είναι συμφορά μοιραία και κρίσιμος
εάν κρούσματα κοινωνικής έχομεν αναταραχής,
ενώ ευρισκόμεθα επί ξηρού ακμής!
Θα ήτο διά το έθνος απειλή ολεθρία,
που το μαστίζει τόση ανεργία!

Δεν συμφωνείτε, κύριοί μου;
Το συμφερότερον, κατά την άποψίν μου,
είναι ν’ αποφασίσωμεν ότι το πρόβλημα ελύθη,
και να το παραδώσωμεν στην λήθη.

Την άποψή σας, να τη βράσουμε! Η ανεργία,
πληγή και παιδεμός του τόπου,
θα λείψει μοναχά τη μέρα όπου
θα μπείτε εσείς σε ανεργία!
...
(Από τον Ημεροδρόμο):
http://www.imerodromos.gr/9-stous-10-anergous-chwris-epido…/

Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2016

Ο Μαρκ Μαζάουερ για την κρίση: Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα είναι η σκοτεινή πλευρά της ακραίας χρηματοπιστωτικής παγκοσμιοποίησης που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990 και επιταχύνθηκε στην Ευρώπη με τη δημιουργία του ευρώ

Ο πιο «νεοδημοκράτης» από τους νεοδημοκράτες Σημίτης, οι ευθύνες της Ευρώπης και η επόμενη μέρα..

«Πολλοί εκτός Ελλάδας αναρωτιούνται πώς τα προβλήματα χρέους μιας χώρας με Α.Ε.Π. μικρότερο από το 3% της ευρωζώνης έχουν μετατραπεί σε διεθνές ζήτημα με τόσο μεγάλη βαρύτητα. Η έκπληξή τους όμως δεν δικαιολογείται:
Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα είναι η σκοτεινή πλευρά της ακραίας χρηματοπιστωτικής παγκοσμιοποίησης που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1990 και επιταχύνθηκε στην Ευρώπη με τη δημιουργία του ευρώ. Η έκπληξη αυτή είναι δείγμα της βαθιάς άγνοιας την οποία έφερε στην επιφάνεια η κρίση: ο ρυθμός της χρηματοπιστωτικής παγκοσμιοποίησης επιταχύνθηκε αλλά η γνώση μας για τον κόσμο και τα αλληλένδετα πεδία της πολιτικής, των χρηματοοικονομικών και της οικονομίας δεν κατόρθωσε να συμβαδίσει με τις εξελίξεις».
Τα παραπάνω λόγια ανήκουν σε έναν από τους επιφανέστερους και πολυγραφότατους διανοούμενους της εποχής μας, του Μαρκ Μαζάουερ.
Ο Μαζάουερ είναι ιστορικός και συγγραφέας ειδικός στη σύγχρονη ελληνική, τη διεθνή και την ευρωπαϊκή ιστορία του 20ού αιώνα. Έχει σπουδάσει κλασική φιλολογία και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, διεθνείς σχέσεις στο Bologna Center του Πανεπιστημίου Johns Hopkins και πήρε διδακτορικό στη σύγχρονη ιστορία από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (1988).
Έχει δημοσιεύσει μεταξύ άλλων τα βιβλία Στην Ελλάδα του Χίτλερ: Η εμπειρία της Κατοχής, Αλεξάνδρεια, 1994, Σκοτεινή ήπειρος: Ο ευρωπαϊκός εικοστός αιώνας, Αλεξάνδρεια, 2001, Τα Βαλκάνια, Πατάκης, 2002), Μετά τον πόλεμο: Η ανασυγκρότηση της οικογένειας του έθνους και του κράτους στην Ελλάδα, 1943-1960 (επιμ.), Αλεξάνδρεια, 2003, Θεσσαλονίκη, πόλη των φαντασμάτων, Αλεξάνδρεια, 2006. Το 2008 κυκλοφόρησε το βιβλίο του Η αυτοκρατορία του Χίτλερ: Ναζιστική εξουσία στην κατοχική Ευρώπη (Αλεξάνδρεια, 2009), το οποίο πήρε το βραβείο καλύτερου ιστορικού βιβλίου των Los Angeles Times. Τελευταίο του βιβλίο είναι το Governing the World: The History of an Idea, Penguin, Λονδίνο/Νέα Υόρκη 2012).
Τέλος, είναι διευθυντής του Κέντρου Heyman για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης. Άρθρα και κριτικές του για θέματα ιστορίας και τρέχουσας επικαιρότητας δημοσιεύονται τακτικά στα έντυπα Financial Times, Guardian, London Review of Books, The Nation και The New Republic.
Οι εναρκτήριες παράγραφοι αποτελούν μέρος παλαιότερου άρθρου του, το οποίο δημοσιεύτηκε την 1η Απριλίου 2013 στο αμερικανικό περιοδικό The Nation και μεταφράστηκε από τον Κώστα Αγιαννιτόπουλο για λογαριασμό του online περιοδικού πολιτικής, πολιτισμού και ιδεών «Χρόνος» (chronosmag.eu), απ' όπου και αντλήθηκαν τα αποσπάσματα που ακολουθούν. Αναφέρεται σε λογοτεχνικά έργα, μελέτες και περιοδικά με ελληνικές υπογραφές που κυκλοφόρησαν από το 2010 και αποτύπωσαν το προφίλ που απέκτησε στην Ελλάδα η «χειρότερη κρίση του καπιταλισμού από το Κραχ του Μεσοπολέμου».

Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για τα έργα:
Πέτρος Μάρκαρης, Ληξιπρόθεσμα δάνεια, Γαβριηλίδης, Αθήνα 2010, σ. 428
Ανδριάνα Βλάχου, Νίκος Θεοχαράκης και Δημήτρης Μυλωνάκης (επιμ.), Οικονομική κρίση και Ελλάδα, Gutenberg, Αθήνα 2011, σ. 411
Γιάννης Βαρουφάκης, Παγκόσμιος μινώταυρος: Οι πραγματικές αιτίες της οικονομικής κρίσης, μτφρ. Γιάννης Βαρουφάκης και Άγγελος Φιλιππάτος, Λιβάνης, Αθήνα 2012, σ. 468
Νίκος Χριστοδουλάκης, Σώζεται ο Τιτανικός; Από το Μνημόνιο, ξανά στην ανάπτυξη, Πόλις, Αθήνα 2011, σ. 223
Χρήστος Λάσκος και Ευκλείδης Τσακαλώτος, 22 πράγματα που μας λένε για την ελληνική κρίση και δεν είναι έτσι, ΚΨΜ, Αθήνα 2012, σ. 238
Παναγιώτης Ρουμελιώτης, Το άγνωστο παρασκήνιο της προσφυγής στο ΔΝΤ: Πώς και γιατί φτάσαμε στο Μνημόνιο, Λιβάνης, Αθήνα 2012, σ. 383
Χριστόφορος Κάσδαγλης, Ανώνυμοι χρεοκοπημένοι, Καστανιώτης, Αθήνα 2012, σ. 242
Χρήστος Οικονόμου, Κάτι θα γίνει, θα δεις, Πόλις, Αθήνα 2010, σ. 264
Λεύγα, www.levga.gr.

Ακολουθούν τα κυριότερα αποσπάσματα του κειμένου:
«Διαβάζοντας ορισμένες από τις πρόσφατες ελληνικές εκδόσεις διακρίνει κανείς μια πιο πλούσια και σύνθετη εικόνα για την κρίση από οποιαδήποτε κυκλοφορεί σήμερα στις ΗΠΑ. Το πιο εντυπωσιακό ίσως στοιχείο είναι ο βαθμός συναίνεσης σε ορισμένα κεντρικά ζητήματα. Όλα ανεξαιρέτως τα έργα που παρουσιάζουμε εδώ αποδίδουν ευθύνες για την κρίση τόσο στους ίδιους τους Έλληνες όσο και στην ευρωπαϊκή ελίτ· οι Έλληνες θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό (αλλά όχι εξ ολοκλήρου) υπεύθυνοι για την κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει η χώρα στην αρχή της κρίσης, το 2010, ενώ οι Ευρωπαίοι κατηγορούνται ότι έκτοτε έκαναν τα πράγματα πολύ χειρότερα. Όλοι οι συγγραφείς απορρίπτουν ρητά ή υπόρρητα την άποψη ότι οι αιτίες των προβλημάτων της χώρας ανάγονται στο μακρινό παρελθόν. Κανείς δεν αναφέρεται στην οθωμανική κληρονομιά και την υποτιθέμενη επίδρασή της στη νοοτροπία που χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά των Ελλήνων έναντι του κράτους (δηλαδή την έλλειψη εμπιστοσύνης).
[...] Και τα κράτη μπορούν να χρεοκοπήσουν. Αυτό που μας διδάσκει όμως η μακρά ιστορία των χρεοκοπιών δεν είναι ότι δεν πρέπει να δίνονται δάνεια σε κάποιες συγκεκριμένες χώρες, αλλά αντίθετα ότι η ανάπτυξη του διεθνούς καπιταλισμού στηρίζεται σε παγκόσμιες συστημικές ανισότητες και ότι οι κρίσεις χρέους αξιοποιήθηκαν ως μέσο για την αντιμετώπιση της ανισόρροπης ανάπτυξης του κεφαλαίου. Η Ελλάδα δεν αποτελεί ειδική περίπτωση· ανάλογες εμπειρίες βίωσαν πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής, της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.
[...] Οι ρίζες των σημερινών προβλημάτων φτάνουν πιο πίσω από την περίοδο του ενιαίου νομίσματος και της εγκαθίδρυσης ενός νέου συστήματος σταθερών ισοτιμιών, πράγμα που αποδείχτηκε πιο δεσμευτικό για τα ευρωπαϊκά κράτη απ' ό,τι ο παλαιότερος κανόνας του χρυσού. Η αποβιομηχάνιση που συντελέστηκε στη δεκαετία του 1990 χειροτέρεψε ακόμα περισσότερο τα πράγματα, καθώς προκάλεσε συν τοις άλλοις μια επιστροφή σε μια παραγωγική βάση που χαρακτηριζόταν από χαμηλό τεχνολογικό επίπεδο, όπως η επεξεργασία τροφίμων και η χειροτεχνία.
[...] Σύμφωνα όμως με την οπτική των περισσότερων συγγραφέων του Οικονομική κρίση και Ελλάδα, η πολιτική του Σημίτη συνέβαλε στην κυριαρχία των δυνάμεων της αγοράς στην ελληνική οικονομία πολύ πιο ριζικά και αποτελεσματικά απ' ό,τι οποιαδήποτε πρωτοβουλία της Νέας Δημοκρατίας. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως την εποχή του Σημίτη έγιναν μεγάλες ιδιωτικοποιήσεις και ότι, ενώ οι μισθοί συμπιέστηκαν προς τα κάτω (σε αυτό συνέβαλε και η εισροή μεγάλου αριθμού μεταναστών), η κυβέρνηση και το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ανέπτυξαν στενούς δεσμούς με τα επιχειρηματικά και τραπεζικά συμφέροντα. Στην πραγματικότητα, ο ελληνικού τύπου νεοφιλελευθερισμός δεν σήμανε την αποδυνάμωση του ρόλου του κράτους. Αντιθέτως, ενώ η οικονομική κατάσταση κάποιων τομέων της ελληνικής κοινωνίας επιδεινώθηκε, το κράτος (και πίσω από αυτό το κυβερνών κόμμα) «βολεύτηκε» βρίσκοντας νέους κολλητούς όπως η Goldman Sachs.
[...] Μεγάλο μέρος της κριτικής που δέχτηκε η Ελλάδα (σχετικά με την αποβιομηχάνιση, την απροθυμία να βελτιωθούν οι μηχανισμοί είσπραξης των κρατικών εσόδων ή να αυξηθούν οι φόροι) αφορά προβλήματα που είναι κοινά σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο και δεν αποτελούν ελληνική ιδιαιτερότητα. Το ζήτημα εδώ είναι ότι η θεραπεία της τρόικας δεν αποδίδει – όχι μόνο επειδή έριξε την οικονομία σε μια αυτοτροφοδοτούμενη ύφεση που καθιστά βέβαιη τη διαρκή απόκλιση από τους στόχους που έχουν τεθεί, αλλά κυρίως επειδή η προσέγγιση της τρόικας, που ευνοεί τις μεγάλες επιχειρήσεις και αντιτίθεται στα συμφέροντα των εργαζομένων, αγνοεί κάποιες θεμελιώδεις αλήθειες και πρώτα πρώτα ότι στην Ελλάδα πρέπει οι επιχειρήσεις και οι πλούσιοι να πληρώσουν περισσότερους φόρους και όχι λιγότερους.
[...] Σε αντίθεση με τους Ευρωπαίους, το Δ.Ν.Τ., με την πιο παγκόσμια οπτική του, αν μη τι άλλο ήταν διατεθειμένο να παραδεχτεί ότι για τα προβλήματα της ευρωζώνης δεν ευθύνονταν μόνο τα ελλείμματα της Ελλάδας αλλά και τα πλεονάσματα της Γερμανίας. Το πλεόνασμα της Γερμανίας, που αυτή τη στιγμή είναι μεγαλύτερο και από το αντίστοιχο της Κίνας –συνέχισε να μεγαλώνει καθ' όλη τη διάρκεια της κρίσης και δεν παρουσιάζει σημάδια κάμψης–, απλώς τραβά σαν μαγνήτης τα κεφάλαια από την πτωχευμένη, υπερχρεωμένη περιφέρεια προς τις πλούσιες χώρες του πυρήνα της ευρωζώνης· έτσι αποκλείεται οριστικά η δυνατότητα των δανειζομένων να βγουν από την κατάσταση χρεοκοπίας σε εύλογο χρονικό διάστημα. Ταυτόχρονα, η νομισματική ένωση τους στερεί τη δυνατότητα να προβούν σε υποτίμηση του νομίσματος για να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους και έτσι η ανάκαμψη καθίσταται ακόμα πιο δύσκολη.
[...] Ο αντίκτυπος της κρίσης είναι πολύ διαφορετικός στους νέους και τους μεγαλύτερους και, όταν κανείς στρέφεται στη στάση εκείνων που ενηλικιώθηκαν όχι στα χρόνια της δικτατορίας αλλά αμέσως μετά, στα χρόνια της μεταπολίτευσης εν μέσω της κατάρρευσης του Τείχους του Βερολίνου, διαπιστώνει μια πολύ διαφορετική και, από ορισμένες απόψεις, εντυπωσιακά ενεργητική οπτική. Κάτι τέτοιο ακούγεται παράδοξο, δεδομένου ότι συχνά εκείνοι που εισέρχονται τώρα στην αγορά εργασίας αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσχέρειες, ωστόσο οι νέοι άνθρωποι μοιάζουν να είναι πιο ενθουσιώδεις και να βασανίζονται λιγότερο από την κατάρρευση των παλιών κατηγοριών – αυτό φαίνεται παντού».


Πέμπτη 25 Αυγούστου 2016

Το μετεμφυλιακό καθεστώς, οι παράνομοι και η «υπόθεση Πλουμπίδη»*


Γράφει η Νατάσα Κεφαλληνού - ΙΣΤΟΡΙΑ - 14/08/2016
«(...) αντιμετώπισε με απόλυτον ψυχραιμίαν τας σφαίρας του αποσπάσματος»...



Στις 14 Αυγούστου 1954, χαράματα, ο Νίκος Πλουμπίδης, φορώντας ένα μαύρο κουστούμι και λευκό πουκάμισο, δεμένος με χειροπέδες, μεταφέρεται με αυτοκίνητο από τις φυλακές όπου κρατείται στην Αγία Μαρίνα, στο Δαφνί. Η ύστατη ώρα πλησιάζει μα εκείνος δεν χάνει το κουράγιο του. Απευθυνόμενος στους δημοσιογράφους που είναι συγκεντρωμένοι αξημέρωτα στον τόπο εκτέλεσής του, λέει: «Γεια σας παιδιά. Μπράβο, όλο νιάτα βλέπω μπροστά μου. Σας εύχομαι καλή σταδιοδρομία, να ’στε πάντα καλά. Βλέπετε εγώ σε λίγο φεύγω με ψεύτικες και άδικες κατηγορίες. Το Κόμμα μου, το ξέρω, θα βρει την αλήθεια και θα με δικαιώσει». Σε λίγο το εκτελεστικό απόσπασμα στήνεται απέναντί του, ο ίδιος αρνείται να του δέσουν τα μάτια και να κοινωνήσει. «Εξετελέσθη ζητωκραυγάζων υπέρ του ΚΚΕ, αντιμετώπισε με απόλυτον ψυχραιμίαν τας σφαίρας του αποσπάσματος» έγραφαν οι εφημερίδες την επόμενη μέρα.
Επρόκειτο για την τελευταία πράξη στην υπόθεσης της «ασυρματολογίας» (όπως τη χαρακτήριζε ο Τύπος της εποχής), που είχε ξεκινήσει με τη σύλληψη του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του (1950), στην οποία ο Ν. Πλουμπίδης ενεπλάκη με διάφορους τρόπους. Την ευθύνη για τη δολοφονία Πλουμπίδη είχε η μετεμφυλιακή κυβέρνηση του «Ελληνικού Συναγερμού» με πρωθυπουργό τον Αλ. Παπάγο. Η «υπόθεση Πλουμπίδη» αποκτά διπλό ενδιαφέρον καθώς μετά τη σύλληψή του στοχοποιήθηκε τόσο από τους κατασταλτικούς μηχανισμούς όσο και από την ηγεσία του κόμματός του.

Στην ηγεσία τα κρίσιμα χρόνια

Ο Νίκος Πλουμπίδης ή Μπάρμπας υπήρξε ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ, μέλος του Πολιτικού Γραφείου (ΠΓ) από το 1938. Συμμετείχε στην καθοδήγηση του παράνομου μηχανισμού στη διάρκεια του εμφυλίου. Μετά την ήττα του ΔΣΕ, ήταν το μόνο μέλος του ΠΓ που παρέμεινε ασύλληπτο στην Αθήνα και η ηγεσία του έδωσε εντολή να αναλάβει την καθοδήγηση του παράνομου δικτύου. Παράλληλα, συνέδεσε το όνομά του με τις πρώτες προσπάθειες νόμιμης έκφρασης της Αριστεράς, το 1950-1.

Το αντι-κομμουνιστικό μετεμφυλιακό καθεστώς

Το τέλος του εμφυλίου πολέμου σηματοδότησε την επιβολή ενός αντι-κομμουνιστικού καθεστώτος: Το ΚΚΕ και το ΕΑΜ παρέμειναν εκτός νόμου, συνεχίστηκε η αναστολή άρθρων του Συντάγματος, η εφαρμογή διαφόρων «έκτακτων μέτρων» (έκτακτα στρατοδικεία, κ.λπ), μονιμοποιήθηκε η λειτουργία των στρατοπέδων συγκέντρωσης, η χρήση του «πιστοποιητικού κοινωνικών φρονημάτων» κ.ά. Τον Απρίλη του 1950, σύμφωνα με ανακοινώσεις του ΓΕΣ, 3.033 άτομα είχαν εκτελεστεί, 5.322 είχαν καταδικαστεί σε θάνατο από έκτακτα στρατοδικεία, 17.000 σε ισόβια, 20.000 ήταν εκτοπισμένοι.
Δομικά στοιχεία του μετεμφυλιακού καθεστώτος, τα οποία συναντάμε με διαφορετική ένταση σε όλη την περίοδο από το 1950-1967, ήταν: Η αυτονόμηση των ενόπλων δυνάμεων και του Στέμματος, η απορρόφηση της νομοθετικής εξουσίας από την εκτελεστική και η συνεχής προσφυγή στις «εξαιρετικές λειτουργίες», η λειτουργία διαφόρων ανταγωνιστικών κέντρων εξουσίας εντός του κράτους (μοναρχία, ένοπλες δυνάμεις, συμμαχικός παράγοντας).

Πιστοποιητικό Κοινωνικών φρονημάτων, που εξεδόθη το 1950, απαραίτητο για την πρόσληψη στο δημόσιο


Ο παράνομος μηχανισμός του ΚΚΕ αμέσως μετά τον εμφύλιο

Για την ηττημένη Αριστερά, το τέλος του εμφυλίου σηματοδοτήθηκε από το πέρασμα χιλιάδων πολεμιστών του ΔΣΕ, μελών του ΚΚΕ και της ηγεσίας, σε χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ. Λίγες ανταρτοομάδες παρέμεινα στο εσωτερικό έχοντας στενά περιθώρια δράσης. Τα παράνομα μέλη του ΚΚΕ γνώριζαν έναανελέητο πογκρόμ. Σε αυτό το πλαίσιο, η λειτουργία του παράνομου μηχανισμού του κόμματος αναγορεύτηκε από την ηγεσία ως πρώτιστος στόχος.
Το ΚΚΕ διατηρούσε παράνομο μηχανισμό (κομματικές οργανώσεις, τυπογραφεία, ασυρμάτους) στην Αθήνα καθ’ όλη τη διάρκεια του εμφυλίου. Ωστόσο από τον Μάρτη έως το Σεπτέμβρη 1949, η Ασφάλεια τον αποσάρθρωσε. Ο μόνος καθοδηγητής που είχε μείνει ασύλληπτος ήταν ο Νίκος Πλουμπίδης, ο οποίος ορίστηκε επικεφαλής του μετεμφυλιακού παράνομου μηχανισμού. Επιπλέον έχει διασωθεί και το δίκτυο των ασυρμάτων που έλεγχε ο Βαβούδης. Παράλληλα, ηγετικά στελέχη της ΕΠΟΝ (Σ. Κασιμάτης, Φ. Λαζάρου) συγκρότησαν 2ο παράνομο κέντρο στην Αθήνα, που ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικό απέναντι στο δίκτυο Πλουμπίδη.


Το παράνομο πιεστήριο του «Ριζοσπάστη» στην Καλλιθέα

Η πρώτη εκλογική καταγραφή

Μετά το λήξη του εμφυλίου, μια νέα εκλογική καταγραφή, που θα νομιμοποιούσε το στρατιωτικό αποτέλεσμα, ήταν αναγκαία. Στις 5 Μαρτίου 1950 προκηρύχθηκαν εκλογές, χωρίς τη χαλάρωση των αυταρχικών μέτρων. Τα προπολεμικά κόμματα (Λαϊκό Κόμμα και Κόμμα των Φιλελευθέρων) παρουσίασαν πτώση. Έκπληξη αποτέλεσαν: Η νεοσύστατη ΕΠΕΚ του Ν. Πλαστήρα, που πρόβαλλε ως στόχους την ειρήνευση και την αλλαγή, αλλά και η Δημοκρατική Παράταξη, εκλογικό μέτωπο της Αριστεράς, το οποίο συγκροτήθηκε με πρωτοβουλία του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ, απαρτιζόμενο από κόμματα που είχαν συνεργαστεί στο ΕΑΜ, το 1946. Ο Ν. Πλουμπίδης ήταν αυτός που ανέλαβε τις συνεννοήσεις, αυτοπροσώπως, με κίνδυνο να συλληφθεί. Κατά τις διαβουλεύσεις, οι σύμμαχοι αρνήθηκαν τη συμμετοχή των εξόριστων και των φυλακισμένων στα ψηφοδέλτια. Τελικά, ο Ν. Πλουμπίδης δέχθηκε τις απαιτήσεις τους, γεγονός που αποτέλεσε σημείο τριβής του με την ηγεσία.
Το «κεντρώο διάλειμμα» και τα «μέτρα ειρηνεύσεως»

Μετά τις εκλογές σχηματίστηκε κυβέρνηση Κέντρου με πρωθυπουργό τον Ν. Πλαστήρα. Σε μια προσπάθεια να γίνει μετάβαση από το καθεστώς του εμφυλίου, η κυβέρνηση ανέστειλε τις εκτελέσεις. Παράλληλα, προώθησε 5 νομοσχέδια για την εφαρμογή «μέτρων επιείκειας»: Αύξηση του Συμβουλίων Χαρίτων, αναθεώρηση των αποφάσεων των εκτάκτων στρατοδικείων, κατάργηση του Αναμορφωτηρίου της Μακρονήσου και αμνήστευση των παραδιδόμενων.
Τα «μέτρα» προκάλεσαν σάλο καθώς κατατέθηκαν στη Βουλή σε μια κρίσιμη, διεθνώς, περίοδο: Η στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ στην Κορέα και η όξυνση του Ψυχρού Πολέμου, ενίσχυσαν τις ακραίες φωνές εντός των διαφόρων κέντρων εξουσίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, ξέσπασε κυβερνητική κρίση, όταν ο Πλαστήρας δήλωσε ότι θα καταργηθεί η θανατική ποινή. Η κυβέρνηση έπεσε τον Αύγουστο του 1950 και σχηματίστηκε νέα από τα κόμματα του Βενιζέλου και Παπανδρέου, με την υποστήριξη των Λαϊκών. Σε αυτή τη φάση, εντάθηκε η επίθεση κατά της Αριστεράς, επαναλειτούργησαν τα έκτακτα στρατοδικεία, οι διώξεις έπληξαν ακόμα και οπαδούς της ΕΠΕΚ.

Ο Νικόλαος Πλαστήρας πρωθυπουργός της κυβέρνησης Κέντρου

Η δράση των παρανόμων και η αποστολή Μπελογιάννη
Κατά τη διάρκεια του «κεντρώου διαλείμματος», η Αριστερά πίεζε για διεύρυνση των «μέτρων», ενώ κύριο αίτημά της ήταν η γενική αμνηστία. Σε αυτή τη φάση στόχος της ηγεσίας του ΚΚΕ ήταν η ανασυγκρότηση του παράνομου μηχανισμού με αποστολές στελεχών από το εξωτερικό, επικεφαλής των οποίων ορίστηκε ο Ν. Μπελογιάννης, μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ. Πράγματι, τον Ιούνιο του 1950, ο Ν. Μπελογιάννης πέρασε παράνομα στη χώρα και ήρθε άμεσα σε επαφή με τον παράνομο μηχανισμό του Πλουμπίδη στην Αθήνα.
Τέλη Ιουνίου, γνώριζε ήδη την οργανωτική κατάσταση και ενημέρωνε την ηγεσία, μέσω του ασυρμάτου του Βαβούδη: «Σας γράφω κρίση μου για ανθρώπους μας. Ο Μπ (Πλουμπίδης) είναι εντάξει. Αρρώστια και απομόνωση συντελούν να βλέπει ορισμένα πράγματα στενά, σχολαστικά, χλιαρά. Κουφός (Βαβούδης) μάλλον εντάξει (…) Ξεκαθαρίζω, ανασυγκροτώ αυτό που υπάρχει και προσπαθώ να χτίσω άλλο παράλληλα»(i)

Η σύλληψη Μπελογιάννη

Μέσα σε ατμόσφαιρα έντασης των διώξεων από την κυβέρνηση Βενιζέλου – Παπανδρέου, πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο του 1950 η σύλληψη του Ν. Μπελογιάννη, της Έλλης Ιωαννίδου και 93 ακόμη κομμουνιστών. Επρόκειτο για το μεγαλύτερο «χτύπημα» της Ασφάλειας από την άνοιξη του 1949. Η υπόθεση αξιοποιήθηκε για τη σκλήρυνση των μέτρων εναντίον του ΚΚΕ (τον Μάρτη εκτελέστηκαν 14 κομμουνιστές, τον Απρίλη πραγματοποιήθηκε κύμα συλλήψεων στην Αθήνα).


Ανακοίνωση της ασφάλειας για την Ε. Ιωαννίδου και τον Ν. Μπελογιάννη

Οι συλλήψεις τροφοδότησαν κλίμα καχυποψίας μεταξύ των εναπομεινάντων παρανόμων, των φυλακισμένων, των εξόριστων και της ηγεσίας. Άμεσα πραγματοποιήθηκε αναδιάταξη των κομματικών δυνάμεων. Ο Ν. Πλουμπίδης πήρε εντολή από το ΠΓ «να κλειστεί μέσα», να έχει επαφή μονό με τον Βαβούδη, ο οποίος ανέλαβε την καθοδήγηση της νόμιμης και παράνομης δουλειάς.
Ωστόσο, τον Αύγουστο του 1951, για άλλη μια φορά η ηγεσία ορίζει τον Ν. Πλουμπίδη υπεύθυνο για τις συνεννοήσεις με τους συμμάχους εντός της νεοϊδρυθείσας ΕΔΑ. Οι εντολές που είχε ήταν η δημιουργία μετώπου με μίνιμουμ πρόγραμμα, η συμμετοχή στα ψηφοδέλτια φυλακισμένων – εξόριστων, του ίδιου και του Μπελογιάννη. Οι συγκεκριμένες υποψηφιότητες είχαν μεγάλη σημασία για το ΚΚΕ, ωστόσο οι σύμμαχοι μέσα στην ΕΔΑ τις αρνήθηκαν κατηγορηματικά. Μπροστά στον κίνδυνο να τορπιλιστεί το νέο εγχείρημα, ο Πλουμπίδης αποδέχεται τους όρους τους, προκαλώντας την αντίδραση της ηγεσίας.

Η δεύτερη φάση του «κεντρώου διαλείμματος»

Από τις εκλογές του Σεπτέμβρη 1951 προέκυψε κυβέρνηση συνασπισμού αποτελούμενη από την ΕΠΕΚ και το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Το κέντρο για άλλη μια φορά προσπάθησε να προωθήσει μέτρα κατευνασμού: Αντικατάσταση των εκτάκτων στρατοδικείων από 5μελή εφετεία, κατάργηση των στρατοπέδων, μετατροπή των θανατικών ποινών σε ισόβια, κ.ά. Έως τα τέλη Οκτώβρη εξετάστηκαν από αναθεωρητικά στρατοδικεία οι υποθέσεις 571 θανατοποινιτών: Οι 124 απαλλάχθηκαν, σε 28 μετατράπηκε η ποινή σε ισόβια, σε 75 δεν άλλαξε η ποινή και στους υπόλοιπους αποδόθηκαν μικρότερες.
Το στράτευμα αντέδρασε. Μάλιστα με πρωτοβουλία του ξεκίνησε, εσπευσμένα, η δίκη Μπελογιάννη σε έκτακτο στρατοδικείο και όχι 5μελές εφετείο. Παραπέμφθηκαν 93 άτομα με κατηγόριες για παράβαση του ν. 509. Η τροπή της υπόθεσης άλλαξε όταν, λίγες μέρες πριν βγει η απόφαση, αποκαλύφθηκαν οι δύο ασύρματοι του ΚΚΕ σε Γλυφάδα και Καλλιθέα. Ο ασυρματιστής Βαβούδης αυτοκτόνησε για να μην πέσει στα χέρια των διωκτών του.


Ο Μπελογιάννης στο δικαστήριο

Τελικά το δικαστήριο επέβαλε σε 12 εκ των κατηγορουμένων θανατικές ποινές. Όμως η κυβέρνηση είχε δεσμευτεί ότι δεν θα γίνουν εκτελέσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, η αποκάλυψη των ασυρμάτων χρησιμοποιήθηκε από τις αρχές για να παραπεμφθεί εκ νέου ο Μπελογιάννης και 29 ακόμη κομμουνιστές στο Διαρκές Στρατοδικείο για παράβαση του ν. 375, περί κατασκοπίας.
Η νέα δίκη, που ξεκίνησε τον Φεβρουάριο του 1952, τελείωσε με την καταδίκη 8 κατηγορούμενων σε θάνατο. Η απόφαση έπρεπε να εκτελεστεί σε 5 μέρες.

Δημοσιεύματα του Τύπου για την καταδίκη σε θάνατο των 8 κομμουνιστών

Δεκάδες προσωπικότητες από το χώρο της διανόησης (Σάρτρ, Ελυάρ κ.ά.), βουλευτές από την Αγγλία, Γαλλία, την ΕΔΑ και την ΕΠΕΚ ζήτησαν να μην γίνουν οι εκτελέσεις.


Αφίσα της γαλλικής επιτροπής αμνηστίας για τον Νίκο Μπελογιάννη

Εκείνες τις τραγικές στιγμές ήταν που ο Πλουμπίδης έστειλε επιστολή στην Ασφάλεια, αναλαμβάνοντας την καθοδήγηση του παράνομου μηχανισμού, διαβεβαιώνοντας ότι θα παραδοθεί αν ανακληθούν οι θανατικές ποινές. Ωστόσο το γράμμα του καταγγέλθηκε από την ηγεσία του ΚΚΕ ως κατασκεύασμα της Ασφάλειας.

Ιδιόχειρη επιστολή του Πλουμπίδη στην Ασφάλεια, για ανάληψη της ευθύνης της καθοδήγησης του παράνομου μηχανισμού
Τελικά στις 30 Μαρτίου, αφού το Συμβούλιο Χαρίτων αποφάσισε να μην ανασταλούν οι ποινές για τους Μπελογιάννη, Μπάτση, Αργυριάδη και Καλούμενο, οι 4 κομμουνιστές οδηγήθηκαν στο εκτελεστικό απόσπασμα, αναδεικνύοντας μεταξύ άλλων και την τραγική αποτυχία της κυβέρνηση Κέντρου να επιβάλλει την πολιτική του κατευνασμού.


Η εκτέλεση των τεσσάρων (Μπελογιάννης, Αργυριάδης, Καλούμενος, Μπάτσης)


Η «υπόθεση Πλουμπίδη»

Οι αποκαλύψεις των ασυρμάτων οδήγησαν στο οριστικό μπλοκάρισμα της επικοινωνίας του παράνομου κέντρου του Ν. Πλουμπίδη με την ηγεσία. Χωρίς καμία κομματική μέριμνα ο Πλουμπίδης προσπαθούσε να διαφύγει τη σύλληψη, κρυμμένος σε σπίτια έμπιστών του. Εκείνη την περίοδο συστηματικές διαδόσεις μεταξύ των κομμουνιστών στο εσωτερικό ανέφεραν ότι ήταν «χαφιές». Μάλιστα ζητήθηκε και η γνώμη του Μπελογιάννη, ο οποίος εγγυήθηκε για δεύτερη φορά για την ακεραιότητά του. Σε όλη αυτή τη διαδικασία θα παίξει ρόλο και η προπαγάνδα της Ασφάλειας, η οποία συντηρεί ένα διαρκή δημοσιογραφικό θόρυβο για τον ασύλληπτο κομμουνιστή.
Τον Απρίλη του 1952, ο Πλουμπίδης έστειλε γράμμα στην Έ. Ιωαννίδου στο οποίο πιστοποιούσε πως έχει έξι μήνες να συνδεθεί με το Πολιτικό Γραφείο: «Σπίτι δεν έχω. Λεφτά υπάρχουν κάτι λίγα. (…) Ο 10 δεν μπορεί να μου βρει σπίτι γιατί φοβούνται όλοι την κατηγορία της κατασκοπίας». Παράλληλα διατύπωνε τους φόβους του:«Το κόμμα να μην ενδιαφερθεί για μένα τόσο καιρό σημαίνει ότι κάτι στραβό έχει εναντίον μου», «κάποιος δίνει πληροφορίες στο ΠΓ που το αναγκάζουν να είναι κουμπωμένο μαζί μου»(ii)
Οι φόβοι του Ν. Πλουμπίδη ήταν πραγματικοί, καθώς η ηγεσία είχε ξεκινήσει από το Γενάρη του 1952 διαδικασίες για την εξέταση της υπόθεσής του. Τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής είχαν κληθεί να γράψουν εκθέσεις με ό,τι σχετικό γνωρίζουν, οι οποίες ωστόσο δεν περιείχαν κάποιο ενοχοποιητικό στοιχείο. Αντίθετα, οι εκθέσεις του Ζαχαριάδη και Μπαρτζιώτα αποτελούσαν δριμύτατο κατηγορώ. Μετά την εκτέλεση του Μπελογιάννη, δόθηκε εντολή στον Μπαρτζιώτα να γράψει το σχέδιο απόφασης που αφορούσε στον Ν. Πλουμπίδη, το οποίο επικυρώθηκε τρεις μήνες αργότερα. Έγραφε χαρακτηριστικά: «Το ΠΓ εξετάζει δύο χρόνια τώρα την υπόθεση του Ν. Πλουμπίδη (…). Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν σε βάρος του αποδείχνουν ότι είναι παλιός προβοκάτορας του ΚΚΕ. (…) Η δράση του ξεδιαλύνεται κυρίως από την 4η Αυγούστου»(iii).
Οι βασικές κατηγορίες που του αποδόθηκαν ήταν οι χειρισμοί του στις εκλογικές αναμετρήσεις του 1950-1, τα «χτυπήματα» που υπέστη ο παράνομος μηχανισμός, και κυρίως η προδοσία του Μπελογιάννη στις αρχές(iv). Μάλιστα η απόφαση, σε μια προσπάθεια να δικαιολογηθεί γιατί ενώ υπήρχαν υποψίες χρησιμοποιούταν ως κύριος εκπρόσωπος του ΠΓ σε κομβικές κομματικές δράσεις, υποστήριζε: «Η Ασφάλεια για να τον διευκολύνει και παράλληλα για να κρατά στα χέρια της κάθε νόμιμη κίνηση, έδινε τη δυνατότητα στον Ν. Πλουμπίδη να βγάζει εφημερίδες κ.ά. Μα αυτό επέτρεπε στο ΚΚΕ να χρησιμοποιεί κάθε νόμιμο βήμα (…) και ακόμη να μπαίνει στα ίχνη της αποκάλυψης του προβοκάτορα»(v). Ο μόνος που αντέδρασε στην απόφαση ήταν ο Κ. Θέος. Χαρακτηριστικό είναι ότι σε καμιά ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής δεν συζητήθηκε το ζήτημα.
Η ανυπαρξία ενός προστατευτικού δικτύου διευκόλυνε τη σύλληψη του Πλουμπίδη, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 1952. Ο Ν. Πλουμπίδης ήταν προετοιμασμένος: Σε γράμμα του αναφέρει«τη σύλληψη μου την περίμενα, ήταν αναπόφευκτη αφού δεν είχα ούτε λεφτά, ούτε οργάνωση να στηριχθώ»(vi). Η ηγεσία, μετά τη σύλληψη, τον παρουσίασε μέσω του ραδιοσταθμού ως «χαφιέ» και ανέφερε ότι εδώ και καιρό είχε επισημάνει την προδοτική του δράση(vii). Η Ασφάλεια αξιοποίησε αμέσως τις ανακοινώσεις και προσπάθησε να στρέψει τον Πλουμπίδη εναντίον του ΚΚΕ, χωρίς κανένα αποτέλεσμα.


Δημοσιεύματα του Τύπου για τη σύλληψη του Πλουμπίδη

Κατά την παραμονή του στις φυλακές Σωτηρία κρατήθηκε σε απομόνωση από τους άλλους πολιτικούς κρατούμενους. Οι μόνοι που τον επισκέπτονταν ήταν οι γονείς και ο αδερφός της συζύγου του, που ήταν δικηγόρος του. Πιέσεις για να τον αποκηρύξει δεχόταν και η γυναίκα του. Ελάχιστοι ήταν εκείνοι που αντιτάχθηκαν ανοιχτά στις καταγγελίες της ηγεσίας. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Έλλης Ιωαννίδου. Όπως η ίδια αναφέρει «μόλις μαθεύτηκε η καταγγελία στις φυλακές Αβέρωφ, έστειλα μέσω Ελβετίας στο Ζαχαριάδη ότι κάνουν λάθος και μπορώ να τους στείλω στοιχεία. Εκείνοι μου ζήτησαν τα στοιχεία που είχα. Έστειλα κρυπτογραφημένο μήνυμα. Η απάντηση ήταν πως η επιτροπή πόλης της Αθήνας καθαιρούσε τη φυλακισμένη που είχε την τόλμη να αμφισβητήσει. Η επιχειρηματολογία της απόφασης στηρίζονταν στο ότι είχα πει να βάλει το κόμμα δικηγόρο στον Πλουμπίδη, στήριξα τη γυναίκα του κ.ά.»(viii).
Παρά τη διμέτωπη επίθεση, ο Πλουμπίδης παρέμεινε πιστός στην κομματική πειθαρχία. Θεώρησε ότι η ανακοίνωση της ηγεσίας «ήταν έκφραση των υπαρχόντων ερωτηματικών που γεννήθηκαν στην ΚΕ από γνώμες μου πάνω σε σοβαρά προβλήματα που εγώ καθοδήγησα και από πληροφορίες»(ix). Δικαιολόγησε μάλιστα την ενέργεια, υποστηρίζονταν ότι η καταγγελία αποτελούσε κλήση σε επαγρύπνηση. Μάλιστα, όπως φαίνεται σε γράμματα του από την φυλακή, πίστευε πως η ηγεσία, αν και έχει κάνει λάθος, κατοπινά θα τον αποκαθιστούσε.
Τη μάχη της δίκης την έδωσε μόνος, ωστόσο υπεράσπισε την κομμουνιστική δράση και κατήγγειλε τις μεθοδεύσεις του αντι-κομμουνιστικού κράτους. Στις 14 Αυγούστου του 1954 οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα. Πέντε χρόνια μετά τον εμφύλιο η κυβέρνηση του Ελληνικού Συναγερμού συνέχιζε τις εμφυλιοπολεμικές πρακτικές. Μόνο που αυτή τη φορά καμία αντίδραση δεν ξέσπασε από το στρατόπεδο των ηττημένων.

Αγόρευση του Πλουμπίδη στο δικαστήριο

Δύο μέρες μετά την εκτέλεση, η «Ελεύθερη Ελλάδα» πληροφορούσε ότι η δολοφονία ήταν εικονική και ο Πλουμπίδης είχε φυγαδευτεί στην Αμερική: «Η σκηνοθεσία της εκτέλεσης του προβοκάτορα Πλουμπίδη ήταν μέσα στα σχέδια τους να φουντώσουν την αντικομμουνιστική υστερία. Με την ψευτοεκτέλεση Πλουμπίδη θέλησαν να δημιουργήσουν προηγούμενο ότι εκτελούνται τάχα ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ για να προχωρήσουν σε καταδίκες σε θάνατο και πραγματικές εκτελέσεις στελεχών – λαϊκών αγωνιστών»(x).


Επίσης θα υποστηριχθεί ότι ο Πλουμπίδης παρείχε πληροφορίες βάσει των οποίων έγιναν αναθεωρήσεις δικών, όπως στην περίπτωση της Ε. Ιωαννίδου: «Η παπαγική στρατοκρατία επιδιώκει να επικυρώσει τις θανατικές καταδίκες, να στηρίξει και να ξαναζεστάνει με τη βοήθεια του προβοκάτορα Πλουμπίδη τον πλαστηρικό μύθο περί κατασκοπίας»(xi). Η συκοφάντησή του συνεχίστηκε για αρκετά χρόνια. Την επίσημη διατύπωσή της θα αναλάβει ο Σ. Κασιμάτης με τα άρθρα του στο «Νέο Κόσμο» κατά το 1953. Η επιλογή αυτού του στελέχους δεν ήταν τυχαία, καθώς επρόκειτο για τον καθοδηγητή του 2ου παράνομου κέντρου, που διατύπωνε υποψίες για το μηχανισμό Πλουμπίδη στο ΠΓ. Ο ίδιος θα υποστηρίξει αργότερα ότι τα άρθρα τα έγραψε υπό την πίεση της ηγεσίας(xii).


Η αποκατάσταση


Οι καταγγελίες στο πρόσωπο του Πλουμπίδη θα σταματήσουν οριστικά μετά την καθαίρεση Ζαχαριάδη, όταν θα αναζητηθούν ευθύνες για τα «χτυπήματα» του παράνομου μηχανισμού, εντός των μελών του ΠΓ(xiii). Τότε ξεκινά και η εσωκομματική αναδιαπραγμάτευση της υπόθεσής του. Τον Νοέμβρη του 1957, συστάθηκε εξεταστική επιτροπή που συνέταξε πόρισμα. Σύμφωνα με αυτό: «Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο στα αρχεία της ΚΕ, που να καταγγέλλει ότι ο Ν. Πλουμπίδης ευθύνεται για τη σύλληψη του Μπελογιάννη»(xiv). Τα αίτια της σκευωρίας υποστηρίχθηκε πως ήταν πολιτικά: «(…) και μετά την ήττα τους χρειάστηκε ένας να του φορτώσουν τη χρεοκοπία της πολιτικής τους», ενώ ανέφερε «ειδική ευθύνη για τη συκοφάντηση και εξόντωση του φέρουν οι Ζαχαριάδης, Μπαρτζιώτας, Βλαντάς»(xv). Η 8η Ολομέλεια θα τον αποκαταστήσει με μια λιτή απόφαση, η οποία ωστόσο δεν δημοσιοποιήθηκε.


____________

*Το κείμενο αποτελεί συντομευμένη έκδοση του άρθρου που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ιστορία Εικονογραφημένη» (Αύγουστος 2015)
i Ραδιοτηλεγράφημα 26/6/1950 Βλ. Σ. Κασιμάτη, Οι Παράνομοι: άνθρωποι και ντοκουμέντα, Φιλίστωρ, Αθήνα 1997, σ. 177.
ii Δ. Παπαχρίστου, Νίκος Πλουμπίδης – Ντοκουμέντα, Το Ποντίκι, Αθήνα 1998, σ. 79,81.
iii Το ΚΚΕ: Επίσημα Κείμενα, τόμος 7ος, 1949-1955, Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 1995, σ. 278-9.
iv ό.π., σ. 281.
v ό.π.,, σ. 285.
vi Δ. Παπαχρίστου, Νίκος Πλουμπίδης, ό.π., σ. 100.
vii Σ. Κασιμάτη, Οι Παράνομοι, ό.π. σ. 439.
viii Δ. Παπαχρίστου, Νίκος Πλουμπίδης, ό.π., σ. 229.
ix Ό.π., σ. 97.
x ΑΣΚΙ, Αρχείο Ραδιοσταθμού Ελεύθερη Ελλάδα/Η Φωνή της Αλήθειας, τκ=44.
xi Ό.π.
xii Σ. Κασιμάτη, Οι Παράνομοι, ό.π., σ. 440.
xiii Γ. Πετρόπουλος, Η Καθαίρεση του Ν. Ζαχαριάδη(¨: Η επέμβαση του ΚΚΣΕ στο ΚΚΕ), Προσκήνιο, Αθήνα 2003, σσ. 135-137.
xiv Βλ. Δ. Παπαχρίστου, Νίκος Πλουμπίδης, ό.π., σ. 179.
xv ό.π. σ. 186-7.

Παρασκευή 14 Αυγούστου 2015

Συμπληρώθηκαν 61 χρόνια από την εκτέλεση του Νίκου Πλουμπίδη

  14/8/1954 - 14/8/2015   



Στις 25 Νοεμβρίου 1952 η ασφάλεια ανακοινώνει τη σύλληψη του «από οκταετίας κρυπτόμενου κομμουνιστή Νικόλαου Πλουμπίδη».
Το στρατοδικείο τον καταδικάζει σε θάνατο στις 3 Αυγούστου και ο κομμουνιστής ηγέτης πέφτει νεκρός απ’ τις σφαίρες του εκτελεστικού αποσπάσματος στις 14 Αυγούστου 1954.



Η κυβέρνηση του Πλαστήρα, το παλάτι, το στρατιωτικό και παραστρατιωτικό κατεστημένο, τα «κεντροαριστερά» και τα «κεντροδεξιά» όργανα της αμερικανοδουλείας, εκτέλεσαν τον Πλουμπίδη, για ένα και μοναδικό λόγο: Επειδή ήταν κομμουνιστής. Πλήρωσε με την ζωή του το ταξικό μίσος του μετεμφυλιοπολεμικού αστικού καθεστώτος στην Ελλάδα.
Το ίδιο είχε συμβεί και με τις εκτελέσεις που προηγήθηκαν στις 30 Μάρτη 1952 των Ν. Μπελογιάννη, Δ. Μπάτση, Ν. Καλούμενου και Ηλία Αργυριάδη.

Ο Πλουμπίδης συνελήφθη σε μια δύσκολη και σκοτεινή εποχή για την Ελλάδα. Μια εποχή όπου και η ίδια η δεξιά προσπαθούσε να αποδείξει την πλήρη υποταγή της στις Αμερικανικές δυνάμεις. Μια εποχή όπου η CIA και ο ΙΔΕΑ διαφέντευαν και τρομοκρατούσαν την Ελλάδα, και που ο δύσμοιρος λαός προσπαθούσε να μαζέψει τα κομμάτια του από τον εμφύλιο και να ξανασταθεί στα πόδια του.
Ο Νίκος Πλουμπίδης σε όλη του την πολιτική διαδρομή του στάθηκε επαναστάτης, κομμουνιστής, ανυποχώρητος αγωνιστής. Ακόμα και τότε που το ΚΚΕ μέσα απ’ τον ραδιοσταθμό «Ελεύθερη Ελλάδα» -βασιζόμενο σε εντελώς λαθεμένη πληροφόρηση τον χαρακτήριζε ως «από 28ετίας πράκτορα της Ασφάλειας και των Άγγλων, υπεύθυνο για τη σύλληψη και εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη, αμφισβητώντας ακόμη και την εκτέλεση του, λέγοντας ότι ήταν σκηνοθεσία των Αμερικανών.
Απ’ την πλευρά του ο Ν. Πλουμπίδης αρνήθηκε να αποκηρύξει το ΚΚΕ, διακήρυξε τον σεβασμό στις αποφάσεις του Π.Γ. ακόμη και εάν ήταν λανθασμένες, όπως στη δική του περίπτωση, και ζήτησε την υποταγή όλων, συγγενών και φίλων, σε αυτές.
Χαρακτηριστικό απόσπασμα από κείμενο του που δημοσιεύτηκε σε εφημερίδες της εποχής λίγο πριν την εκτέλεση του: «Δε με χωρίζει καμιά διαφορά με την ηγεσία του κόμματός μου. Η ανακοίνωσι του κόμματος περί αποκηρύξεώς μου είχε σκοπό να προφυλάξη το κόμμα από έναν υποτιθέμενο εχθρό και οφείλεται σε σφαλερές ενδείξεις και υποβολιμαίες πληροφορίες. Πάντως, πιστεύω ότι το κόμμα θα επανεξετάση εν καιρώ το ζήτημα. Η απόφασι του κόμματος, οποιαδήποτε κι αν είναι, θα είναι για μένα σεβαστή. Δεν είμαι προδότης, αλλά ήμουν, είμαι και θα είμαι πιστός στο κόμμα» («ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ» 25/7/1954).
Η αποκατάσταση του Ν. Πλουμπίδη από το ΚΚΕ έγινε με απόφαση της 9ης Ολομέλειας, τον Αύγουστο του 1958.

Αναδημοσίευση από το : vathikokkino